Analiza SPACE jest przykładem metody określania pozycji strategicznej firmy. Charakteryzuje się ona skwantyfikowanym podejściem w oszacowywaniu danej organizacji w otoczeniu, oryginalnymi wymiarami organizacji i otoczenia oraz ciekawą interpretacją propozycji zachowań strategicznych. Pozycję firmy określa się w następujących wymiarach:
– zewnętrznych, dotyczących otoczenia:
– siłą sektora,
– stabilnością (turbulencją) otoczenia
– wewnętrznych, dotyczących konkretnej firmy:
– mocą finansową,
– przewagą (pozycją) konkurencyjną.
Istotnym założeniem w SPACE jest przeciwstawienie sobie wymiaru siły sektora i pozycji konkurencyjnej oraz stabilności otoczenia i siły finansowej firmy. Przestrzeń, w której identyfikuje się pozycję firmy, oraz cztery podstawowe rodzaje strategii firmy przedstawia rys. 1.3. Siłę finansową firmy opisuje się między innymi za pomocą następujących zmiennych:
– zwrot inwestycji,
– leverage (system bodźców),
– płynność finansowa,
– kapitał obrotowy,
– przepływ gotówki,
– łatwość zmiany rynku,
– ryzyko w biznesie.
– Przewagę konkurencyjną określa się na przykład za pomocą:
– udziału w rynku,
– jakości wyrobów,
– cyklu życia wyrobów,
– lojalności konsumentów,
– wykorzystania zdolności potencjału,
– technologicznego know-how,
– kontroli dostawców i dystrybutorów.
– Stabilność otoczenia można definiować między innymi za pomocą następujących zmiennych:
– zmiany w technologii,
– stopa inflacji,
– zmienność popytu,
– poziom cen wyrobów,
– bariery wejścia na rynek,
– intensywność konkurencji,
– elastyczność popytowa cen.
– Siłę sektora można określić na przykład za pomocą następujących zmiennych:
– potencjał wzrostu,
– potencjał zysku,
– stabilność finansowa,
– technologiczne know-how,
– wykorzystanie zasobów,
– intensywność kapitału,
– łatwość wejścia na rynek,
– produktywność, wykorzystanie potencjału.
Metody portfelowe w bankowości
Metody portfelowe obejmują grupę takich metod, jak macierz BCG, macierz GE, macierz A.D. Little’a, macierz Ch.W. Hofera i D.E. Schendla, służących do analizy i opisu sytuacji strategicznej przedsiębiorstwa za pomocą n-polowej macierzy. Podstawą wszystkich metod portfelowych (określanych też jako metody portfolio) jest opisanie potencjału jednostki strategicznej za pomocą szans i zagrożeń ze strony otoczenia oraz wewnętrznych sił i słabości. Metody portfelowe wspomagają zarządzanie dywersyfikującymi się przedsiębiorstwami. Przedmiotem analizy portfelowej mogą być produkty, rynki, technologie.
Najbardziej znana metoda portfolio została opracowana w początkach lat siedemdziesiątych przez Boston Consulting Group (BCG). Jak widać na rys. 1.4, w macierzy tej otoczenie firmy jest reprezentowane przez jeden czynnik, a mianowicie wzrost rynku. Siły i słabości jednostki reprezentowane są natomiast przez udział w obrotach na rynku, definiowany w następujący sposób. Poszczególne ćwiartki macierzy interpretujemy następująco:
Gwiazdy są to jednostki o dużym udziale w obrotach na rynkach oraz wysokim tempie rozwoju. W celu zapewnienia wysokich zysków należy w nie inwestować, by ich rozwój wewnętrzny dotrzymywał kroku rozwojowi rynku.
Dojne krowy – mając wysoki udział na ustabilizowanych rynkach – generują duże zyski. Niski poziom rozwoju rynku nie wymaga dokonywania inwestycji (wymagane są jedynie niewielkie inwestycje restytucyjne w technologie). Dojne krowy stanowią podstawowe źródło dochodów firmy.
